Erosketa arduratsua eta 0 km-ko produktuak, errezeta jasangarria

Marokoko lekak eta piperrak, Peruko zainzuriak, Kaliforniako intxaurrak… Supermerkatura joaten garen bakoitzean, zentimo batzuk aurrezten saiatzen gara, eta mundu osoko produktuekin betetzen dugu erosketa-saskia, hainbat faktore kontuan izan gabe, hala nola produktu horiek nola ekoizten diren, benetan nongoak diren eta tokiko ekoizleekin nola lehiatzen diren.

Hala ere, irizpide hori pixkanaka aldatzen ari da: ingurumenarekiko eta jasangarritasunarekiko kezkaren zein osasun- eta ekonomia-krisiak gure ekoizpen-ehunean izaten ari den eraginaren ondorioz, gure kontsumo-ohiturak aldatzen hasi dira. Joera-aldaketa hori hain sakona izaten ari da, non dagoeneko barneratu baititugu «erosketa arduratsua» eta «0 km-ko kontsumoko materialak eta produktuak» kontzeptuak, «tokiko ekonomia» termino zabalagoaren barruan.

Tokiko ekonomia

Funtsean, hau da tokiko ekonomia, labur-labur: komunitate jakin batek bere eremuko produktuen eta zerbitzuen kontsumoaren bidez garatzeko egiten duen ahalegina. Horrela, hainbat onura ditu:

1. Tokiko ekoizleen jarduerari eusten laguntzen du, eta aberastasuna ekoizpen-sistemara itzultzen dela bermatzen du.
2. Oinarrizko zerbitzu publikoak mantentzen laguntzen du.
3. Garapen jasangarria hobetzen du.

Tokiko ekonomiaren sistema horretan, erosketa arduratsuak eta 0 km-ko produktuen kontsumoak berebiziko garrantzia dute gaur egun.

0 km-ko produktuak

Kontsumo-puntutik 100 kilometrotik behera ekoiztutako produktuak dira. 0 km-ko produktuek, hurbilen dagoen jarduera ekonomikoa sustatzeaz gain, beste alde on batzuk dituzte, nutrizio- eta ingurumen-arloetan, besteak beste. Hona hemen horietako batzuk:

• Tokiko ekoizpena sustatzen du, eta horrek eskaintza eta irisgarritasuna hobetzen ditu kontsumitzaileentzat.
• Hurbileko produktuak direnez, distantzia luzeko garraioari lotutako kostua murriztu, eta produktua merkatzen da.
• Produktu freskoagoak dira, eta hobeto kontserbatzen dituzte beren nutrizio-propietateak.
• Erregai fosilen kontsumoa murrizten du, bai eta garraioaren ondoriozko berotegi-efektuko gasen isuriak ere.
• Bilgarri, plastiko eta baliabide natural gutxiago erabiltzen laguntzen du
• Sasoiko produktuen kontsumoa sustatzen du, eta hori oso alde ona da, produktu merkeagoak eta jasangarriagoak baitira.
• Produktuaren trazabilitatea bermatuta dago, eta denen eskura dago produktuen jatorriari, laborantzari, ekoizpenari, tratamenduari, transformazioari, biltegiratzeari eta abarri buruzko informazio osoa.
• Bidezko produkzio-eredu bat finkatzen du, langileen lan-eskubideak gehiago errespetatzen baititu.

0 km-ko produktuen bultzada ingurumenarekin duten loturari zor zaio neurri handi batean. Izan ere, jasangarritasunarekiko kontzientzia sendoa garatu dugu azken urteotan, herritarren kezka ekologiko nagusiek adierazten dutenez, eta, horren ondorioz, ingurumenaren aldeko konpromisoak hartu dira esparru guztietatik, gizarte-esparruan hasi eta enpresa-esparruraino.

Tokiko ekoizleak

Dena den, alderdi ekonomikoa ere garrantzitsua izan da; izan ere, beren produktuak online saltzen dituzten tokiko ekoizleak ugaritu egin dira, eskaria nabarmen handitu baita. Hona hemen gure inguruan 0 km-ko produktuak online saltzen dituzten tokiko ekoizleen adibide batzuk:

• Baserria km 0. 300 baserritar inguruk osatzen duten kooperatiba bat da, eta, osasun-krisiak bultzatuta, haragikiak online dendaren bidez saltzea erabaki du.
• Barrenetxe. 1980an sortutako kooperatiba da, eta Euskadiko barazki tradizionalak ekoizten ditu, trazabilitatea bermatzen duten laborantza-teknika jasangarriak erabiliz.
• Uagalur. Arabako nekazaritza-sektoreak sustatutako ekimena da. Tokiko eta sasoiko produktuak ekoizten ditu, eta bitartekaririk gabe saltzen ditu.
• Baserritik Gernikara. Gernika inguruko ekoizleek sustatutako ekimena da, eta sasoiko tokiko produktuak eskaintzen ditu.

Ekimen horiek guztiak LABORAL Kutxaren DNAren barruan daude: konpromisoa dugu gure baserritarren eta tokiko ekoizleen ekoizpen-jarduerarekin, sistema berdinzaleago eta jasangarriago baten aldeko gure apustuari jarraituz.