Babestu zaitez espioien aurka

Gaur egun, gure gailu mugikorrak gure bizitzaren funtsezko luzapena bihurtu dira. Edozertarako erabiltzen ditugu: gure finantzak kudeatzeko, erosketak online egiteko, posta elektronikoetara eta sare sozialetara sartzeko, baita informazio sentikorra biltegiratzeko ere.

Etengabeko konexio horren eta datu pertsonalen erabileraren ondorioz, gure mugikorrak helburu erakargarriak dira ziberdelitugileentzat, eta haietan partekatzen dugun informazioaz aprobetxatu nahi dira. Erabiltzen duten metodo ohikoenetako bat spywarea da, software maltzur mota bat, konturatu gabe zure gailuan infiltratu daitekeena, informazio baliotsua lapurtuz eta zure segurtasun pertsonala arriskuan jarriz.

Zer da spywarea eta zer seinalek adierazten digute infekzioa?

Spywareak hainbat datu lapurtu ditzake, hala nola pasahitzak, kreditu-txartelen informazioa, nabigazio-historia eta bestelako informazio konfidentziala. Askotan, erabiltzailea konturatu gabe instalatzen da, deskargen bidez edo esteka maltzurretan klik eginez. Hauek dira gure gailuan instalatu dela detektatzen lagun diezaguketen seinaleetako batzuk:

• Gailuaren errendimendu baxua: zure gailu mugikorra ohi baino motelago funtzionatzen hasten bada edo erraz gainberotzen bada, spyware baten presentziaren seinale izan daiteke.
• Publizitateko laster-leihoak: ustekabeko iragarki emergenteen presentzia edo ausazko birbideratzeak web orri ezezagunetara, askotan, spywareak eragindakoak izaten dira.
• Bateriak ohi baino gutxiago irauten du: spywareak bigarren mailan jarduten du, ohi baino baliabide gehiago kontsumitzen ditu eta gailuaren bateria azkarrago agortzea eragiten du.
• Ezohiko jarduera zure gailuan: gailuaren ausazko berrabiarazteak, aplikazio ezezagunen presentzia edo horiek erabiltzen ari ez direnean aktibatutako funtzioak (adibidez, kamera edo mikrofonoa) spyware bidezko balizko infekzio baten susmoa eragin behar digun ezohiko jardueraren adibide batzuk dira.
• Blokeoak gailuaren antibirusean: programa maltzur batzuk, spywarea adibidez, segurtasun-adabakiak eta programak desgaitzeko diseinatuta daude, detektatzea eta ezabatzea saihestuz.

Nola saihestu gure gailuan spywarea instalatzea?

Gure gailuetan isilpeko informazio asko gordetzen dugunez, funtsezkoa da spywarez infektatuak izateko aukerak murrizten dituzten jardunbide egokiak jarraitzea. Hona hemen garrantzitsuenak:

1. Deskargatu aplikazioak iturri ofizialetatik: Google Play Store edo Apple Store bezala, hirugarrenen dendak saihestuz. Gainera, iturri ezezagunen aplikazioen instalazioa desaktibatzea ere komeni da.
2. Berrikusi gaitutako baimenak: ez eman beharrik gabe mikrofonoa edo kamera bezalako funtzioetara sartzeko baimena, aplikazioak hala eskatzen ez badu.
3. Mantendu gailuko softwarea eguneratuta: horrela, dauden kalteberatasunak zuzenduko dira.
4. Ez egin klik esteka ezezagunetan: malwarearen deskarga automatiza dezakete zure gailuan.

Zure gailua infektatuta badago, garrantzitsua da fabrikako doikuntzetara lehengoratzea, pasahitz guztiak babes-metodo gisa aldatzea eta bi urratseko autentifikazioa aktibatzea.