Langabezia-saria kapitalizatzea: Negozioa hasteko laguntza

Langabezian bagaude eta negozio bati ekin nahi badiogu, edo autonomo gisa lanean hasi, langabezia-saria kapitalizatuz hasierako kapital txikia eskura dezakegu. “Langabezia-prestazioaren ordainketa bakarra” esaten zaiona jasotzeko, dagokigun langabezia-saria osorik edo horren zati handi bat ordainketa bakar batean ordaintzeko eskatu behar zaio Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoari (SEPE), hileroko sarietan kobratzeko aukera baztertuta. Ordainketa horren araudia azalduko dizugu, noiz jaso dezakegun eta zein betebehar dituen berarekin.

Nork eska dezake ordainketa bakarra?

Langabezian den edonork, SEPEn izena emanda badu eta gutxienez 3 hilabeteko langabezia-saria kobratzeke badu, betiere, enpresa-jarduera bati ekitekotan badago eta aurreko lau urteetan horrelako ordainketarik jaso ez badu. Langile autonomo gisa ekin diezaioke jarduerari, edo merkataritza-sozietatea eratu edo horietakoren batera sartu, edo, nola ez, kooperatiba edo lan-sozietate bateko kide egin. Hori bai, kontuan hartu autonomo gisa alta eman aurretik eskatu behar dela, ez ondoren.

Zer aurkeztu behar da?

Argi izan behar dugu langabezia-sariaren kapitalizazioa negozio bati ekiteko laguntza modura bakarrik ematen dela. Beraz, hasi nahi dugun jarduerari buruzko memoria aurkezteko eskatuko digu SEPEk; dokumentu hori ahalik eta zehatzena izan behar da, SEPEk gure egitasmoa bideragarritzat jo dezan. Memoria horretan, gainera, gure negozioa abian jartzeko gastuak justifikatuko dituzten aurrekontuak edo proformako fakturak sartuko ditugu: informatikako ekipamendua, lokala erostea, egokitzeko obrak... Memoriaz gain, SEPEren web-orrialdean ikus daitezke beharrezkoak diren gainontzeko dokumentuak. Kontuz: Kapitalizazioa lortuta ere, dirua itzultzeko eskatuko ligukete lan-ikuskapen batean erabakiko balute jarduera ez datorrela bat hasieran adierazitakoarekin.

Zeintzuk dira jarraitu beharreko pausoak?

1. SEPEri langabezia-saria kapitalizatzea eskatzea. Ezin da online egin, aurrez aurre egin beharrekoa da. SEPEren web-orrialdean ordainketa bakarraren izapideari buruzko informazio guztia dago eskuragarri.
2. Gure eskabidea onartu ondoren, erantzunaren zain gera gaitezke edo autonomo gisa alta eman (Ogasunean eta Gizarte Segurantzan).
3. SEPEk gure eskabidea aztertuko du eta, bideragarria baderitzo, dagokigun zenbatekoa ordainduko digu.
4. Diru-sarrera hori jaso ondoren, eta lehenago egin ez badugu, hilabeteko epea izango dugu autonomo gisa alta emateko edo gure sozietatea inskribatzeko. Era berean, hilabeteko epe horretan gauzatu beharko ditugu ordainketa bakarrerako eskabidean aurreikusi ditugun gastuak.
5. Gastua egin eta gero, eskabidean aurkeztu genituen proformekin edo aurrekontuekin bat datozen faktura originalen kopiak aurkeztu beharko ditugu SEPEn. Hau da, gastua autonomo gisa alta eman eta gero egiten da, ez aurretik.
6. SEPEk, fakturak eta bankuko ordainketa-egiaztagiriak (edo gastua egiaztatzen duten bestelako dokumentuak) jaso ondoren, guztia zuzen dagoela egiaztatuko du. Adi: horrek ez du esan nahi espedientea itxita dagoenik; dokumentazio guztia gorde behar da eta gastuei eta diru-sarrerei buruzko gure liburuak egunean izan, SEPEk lan-ikuskapena agindu baitezake iruzurrik ez dela egon ziurtatzeko.

Printzipioz ez da dirua itzuli behar, baina dena den, SEPEk du azken hitza beti. Hori bai: gure prestazioaren % 100 eskatu badugu, langabezia-sari hori kobratzeko eskubidea iraungita egongo da. Baina zatiren bat kobratzeke badugu, zenbateko hori eska dezakegu, betiere legez langabezian bagaude eta langabezia-saria kobratu beharko genukeen hilabeteen baliokidea den epealdia igaro bada. Adibidez: ordainketa bakarra 6 hilabeteko langabezia-sariaren parekoa izan bada, sei hilabete igaro beharko dira kobratzeke dugun gainontzeko zenbatekoa eskatu ahal izateko.

Era berean, jakin beharrekoa da autonomo gisa bi urte baino gehiago ematen baditugu iraungi egiten dela besteren konturako lanagatik metatutako langabezia-saria kobratzeko eskubidea. Hortaz, gastatu ez dugun kapitalizazioaren zatia (Gizarte Segurantzako kuotak ordaintzera bideraturikoa) galdu egingo genuke .

Prestazioa osorik kapitalizatu al daiteke edo zati bat bakarrik?

• Autonomo izateko: 30 urtetik beherako gizonezkoek, 35 urtetik beherako emakumezkoek eta % 33ko edo hortik gorako desgaitasuna duten lagunek prestazioaren % 100eraino kapitaliza dezakete. Gainontzekoek % 60ra arte kapitaliza dezakete, ordainketa bakar batean; gainontzeko % 40a Gizarte Segurantzako kuotak ordaintzera bideratuko zaio, autonomo gisa alta eman ostean.
• Merkataritza-sozietatea eratzeko edo dagoeneko abian den batera sartzeko: 30 urtetik gorakoen kasuan, ordainketa bakarra Gizarte Segurantzako kuotak ordaintzera bideratuko da osotasunean. 30 urtetik beherakoek, berriz, aurreko aukera hauta dezakete edo sozietatean kapital-ekarpena egiteko eta beharrezko gastuetarako (tasak, aholkularitza, etab.) erabil dezakete ordainketa bakarraren % 100; bestela, bi aukerak konbina ditzakete eta zati bat eratze-gastuetara eta/edo kapital-ekarpenera bideratu eta gainontzekoa Gizarte Segurantzako kuotak finantzatzera.
• Lan-sozietatea edo Kooperatiba sortzeko: Sozietate berria sortzeko, negozioaren kapital sozialerako hasierako ekarpen gisa justifikatuta dagoen zenbatekoa kapitalizatu ahal izango da gehienez. Abian den sozietatean bazkide langile gisa sartuz gero, bertako estatutuen arabera bazkide izateko beharrezkoa den zenbatekoa izango da gehienez kapitaliza daitekeena.

Langabezia-saria kapitalizatzea tresna oso baliagarria da negozio bati ekiteko, izan ere, jardueraren hasieran likidezia izateko aukera eskaintzen baitigu. Dena den, oso kontuan izan behar dugu horrek betebeharrak eta baldintzak ezartzen dituela, eta ez duela balio enpresa-jarduerarekin erabat lotuta ez dagoen edozein gastu mota finantzatzeko.