Pisu bat alokatzeko kontratua sinatzean, zer izan behar dugu kontuan?

Azkenean. Milaka argazki eta iragarki begiratu ditugu, hiri erdia zeharkatu dugu hara eta hona, makina bat dei egin ditugu eta, azkenean, guk nahi genuen pisua aurkitu dugu eta errentan hartzekotan gaude. Kontratua sinatzeko unea da, baina, zer hartu behar dugu kontuan etorkizunean arazorik ez izateko? Gida labur honetan azalduko dizugu.

Dena idatzita: Lehenik eta behin, eta gauza jakina dirudien arren, kontratua idatzita egon behar da. Hitzezko alokairu-kontratua legezkoa da, baina horrelakorik badela frogatu egin behar da (normalean, hileko ordainagirien bidez). Kontratua modu horretan egitea gatazka-iturri izan daiteke. Etxejabearekin harreman oso ona badugu ere, hobe da guztia idatziz jasotzea, ahalik eta xehetasun gehienekin.

Kontratuaren iraupena: Bi aldeen artean erabakiko da. Dena den, hiru urte baino gutxiagorako sinatzen badugu ez da beharrezkoa izango kontratua urtero berritzea, iraupena automatikoki luzatzen baita hiru urteko gutxieneko epea bete arte. Kontratuan ez bada iraupenik adierazten urtebeterako dela ulertuko da eta, beraz, kasu horretan ere automatikoki berrituko da. Hiru urte horiek igaro ondoren bi aldeetako inork ez badu ezer adierazten kontratua beste urtebetez luzatuko da. Luzapen automatikoak saihestu nahi dituzten etxejabeek espresuki adierazi behar dute kontratuan aldi baterako alokairua dela eta horretarako arrazoia (ikasketak, lana, etab.).

Etxea uzteagatiko kalte-ordaina: HEL delakoaren arabera (Hiri Errentamenduen Legea, 2013ko ekainetik indarrean dena), lehenengo sei hilabeteetan bertan bizi ondoren maizterrak pisua edozein unetan eta kalte-ordainik ordaindu gabe uzteko eskubidea du. Horretarako, 30 egun aurretik ohartarazi beharko du etxejabea. Nolanahi ere, etxejabeak kalte-ordainerako zenbatekoa finka dezake kontratuan. Maizterrak bagara horrelako klausularik ba ote dagoen begiratu beharko dugu, ezustekorik ez izateko.

Prezioa eguneratzea: Hirugarren urtetik aurrera, dagoeneko ez da derrigorrezkoa alokairuaren prezioa KPIaren arabera igotzea edo jaistea. Maizterrek eta etxejabeek libreki erabakitzen dute nola eguneratuko den errenta, eta erabaki hori kontratuan finkatuta gelditzen da. Horri buruzko erabakirik jaso ez bada kontratuan, KPIaren arabera eguneratuko da, orain arte bezala.

Zergak eta argiaren, uraren eta abarren zerbitzuak ordaintzea: Orokorrean, etxejabeari dagokio komunitatearen zergak eta higiezinaren OHZ delakoa ordaintzea, baina badira kontratu batzuk non bigarren urtetik aurrera zerga horiek maizterrak ordaindu behar dituela adierazten den. Gure kasua zein den egiaztatu beharko dugu. Bestalde, maizterrari dagokio egunerokoan kontsumitzen dituen argindarraren, uraren, gasaren eta abarren zerbitzuak ordaintzea. Kontratu batzuetan prezioaren barruan sartuta egoten dira gastu horiek, osorik edo zati bat (uraren ordainketa komunitatearen ordainagiriaren barruan dagoenean, esaterako). Beraz, argi izan behar dugu azken prezioan gastu horiek sartuta dauden ala ez.

Ordaintzeko era: Hori ere kontratuan azaldu behar da. Erosoena transferentzia egitea edo ordainketa helbideratzea izaten da, baina etxejabeari eskura ordaintzea ere beste aukera bat da (kasu horretan, maizterrak ordainketaren hartu-agiria eskatu beharko lioke jabeari).

Higiezinaren erabilera: Kontratuan argi eta garbi adieraziko da maizterrak egin dezakeen higiezinaren erabilera. Adibidez, ohiko etxebizitza hartu bada errentan, seguruenik klausularen bat egongo da, etxebizitza hori bulego bilakatzea eragozten duena. Halaber, alokairuan hartutako etxea azpialokatzeko edo pisua partekatzeko baimenik ba ote dagoen adieraziko da kontratuan, eta horrela bada baldintzak ere jasoko dira (jabea aurrez ohartaraztea, etab.).

Etxeko konponketak: Maizterren eta etxejabeen arteko gatazken ohiko arrazoietako bat izaten dira. Nori dagokio alokatutako higiezineko konponketa-lanak ordaintzea? Kontratuak dioena funtsezkoa izango da eta, horregatik, arretaz erreparatu behar zaio alderdi horri. Normalean, maizterra arduratzen da etxearen erabileraren ondorio diren matxuren konponketa txikiez (bonbillak, txorrotak, pertsianak, kristalak…), eta jabea, berriz, egiturarekin lotutako osagaiak konpontzeaz, hoditeria edo galdara, adibidez. Baina bien arteko muga ez da beti argia izaten. Buxatutako hustubidea, adibidez, pisuaren hasierako egoera kaskarraren ondorio da ala maizterraren erabilera okerraren emaitza? Horregatik, oso garrantzitsua da gai horiek guztiak kontratuan zehatz-mehatz azaltzea. Gainera, pisua ikustera joandakoan ondo ez dabilen zerbait antzematen badugu (zeharo ixten ez den pertsiana, esaterako), maizter modura joan aurretik konpon dezaten eskatu behar dugu, eta horrela egiten ez badute, matxura gu sartu aurrekoa dela adierazi beharko dugu, etorkizunean gastua gure konturakoa izan ez dadin.

Inbentarioa: Altzariz jantzitako pisua hartzen badugu errentan, garrantzitsua da kontratuaren eranskin batean altzari guztien eta etxean diren bestelako gauzen zerrenda jasotzea, xehetasunez, nolako egoeran dauden aipatuz, gerora aparteko ezer erreklama ez diezaguten.

Fidantza: Fidantza bi hilabetekoa izaten da. Hirukoa, gehienez.

Bukatzeko… ohiko etxebizitzaren alokairua hileko gastu nagusietako bat izaten denez, komenigarria da sinatu aurretik kontratuaren klausula guztiak arretaz irakurtzea eta horietakoren batekin ados ez bagaude adieraztea edo alda dezaten eskatzea. Modu horretan, lasai asko estreinatu ahal izango dugu gure etxe berria.